تقویت تفکیکی رفتارهای دیگر در کاهش پرخاشگری دانش آموزان با اختلال هوشی‌

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، دانشگاه آزاد

2 استاد دانشگاه تهران

3 استادیار دانشگاه تهران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی روش تقویت تفکیکی رفتارهای دیگر بر کاهش رفتار‌های پرخاشگرانۀ دانشآموزان کم‌توان هوشی بود. در این پژوهش از طرح پژوهشی تک‌آزمودنی معروف به‌طرح AB استفاده شد و 5 نفر از دانش‌آموزان پسر کم‌توان هوشی که دارای بیشترین فراوانی رفتارهای پرخاشگری بودند، به‌عنوان افراد مورد پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل پرسشنامۀ انگیزشی دوراند (1990)، پرسشنامۀ شرح حال، بررسی میزان تعمیم‌دهی روش درمانی، مصاحبه و مشاهدۀ رفتاری بود. به‌منظور اجرای پژوهش ابتدا 9 مورد از رفتارهای پرخاشگرانه‌ای که از فراوانی بیشتری برخوردار بودند، به‌عنوان رفتار آماج در نظر گرفته شد و سپس با استفاده از کاربرگ مشاهدۀ رفتاری‌، رفتار آماج در چهار مرحله B2، A2، B1، A1 و مرحلۀ پیگیری مورد مشاهده و ثبت گردید‌. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش آماری خی‌دو، ضریب معنی‌داری آن و تنصیـف میانه‌ها استفاده گردید. یافته‌ها نشان داد که تـقویت تفکیکی رفتـارهای دیگر در کاهش پرخاشگری دانش‌آموزان پسر کم‌توان هوشی تأثیر معنی‌داری دارد و این تأثیر در گذر زمان نیز دارای ثبات بود و در محیط طبیعی نیز اثـر درمانی داشته و قابل تعمیم به‌محیط منزل بود. نتایج نشان داد که تقویت تفکیکی رفتارهای دیگر می‌تواند منجر به‌کاهش رفتارهای پرخاشگرانه در این دانش‌آموزان ‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Differential Reinforcement of Other Behaviors to Decrease the Aggressive Behaviors in Intellectually Disordered Students

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Ahmadi Moghaddam 1
  • Bagher Ghobari Bonab 2
  • Fatimah Nosrati 3
1 University of Birjand
2 University of Tehran
3 University of Tehran
چکیده [English]

This study examined the effectiveness of differential reinforcement of other behaviors technique to decrease the aggressive behaviors in intellectually weak students. The single-subject research method known as AB design was used and five intellectually weak male students that have been the most aggressive were selected as the subjects. The instruments used in this study included Durand’s Motivational Assessment Scale (1990), history questionnaire, questionnaire survey to evaluate the extension of treatment, interviews and behavioral observation. To implement the study, 9 cases of aggressive behavior in children that had the higher frequency were considered as the target behavior and then, using the behavior observation worksheet, the target behaviors were observed in four stages of B2, A2, B1, A1 and follow up and the results were recorded. To analyze the data, chi-square statistics, significance factor and the mean bisection method were used. Results showed that the differential reinforcement of other behaviors had a significant effect on aggression decrease in intellectually weak male boys and this effect was also stable over time and also had therapeutic effect in the natural environment and could also be generalized to the home environment. The results showed that the differential reinforcement of other behaviors can lead to aggression decrease in students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Differential reinforcement
  • aggression decrease
  • intellectual disorder